Rafael – przedstawiciel malarstwa doby renesansu

Rafael – przedstawiciel malarstwa doby renesansu.

Rafael właściwie nazywał się Raffaelo Santi. Ten wielki architekt i malarz włoski jest najwybitniejszym przedstawicielem renesansu. Raffaelo Santi urodził się w roku 1483 w księstwie Urbino. Pierwszych nauk z zakresu malarstwa udzielał mu ojciec, Giovanni Santi. Jego kolejnym nauczycielem był Pietro di Cristoforo Vannucci znany bardziej jako Perugino. Rafael zasłynął między innymi jako autor 50 obrazów subtelnie namalowanych Madonn. Wśród nich jest „Madonna Sykstyńska”, „Madonna ze szczygłem”, „Madonna z Dzieciątkiem”. Rafael zmarł w roku 1520.

Rafael malował nie tylko Madonny. Jest jednym z wielkich mistrzów renesansowego malarstwa portretowego. Wśród stworzonych jego ręką portretów na uwagę zasługuje między innymi portret „Baldassare Cagstiglione”, który namalował około roku 1515. Namalował także wiele portretów przedstawiających księcia Urbino. Jest niezrównanym mistrzem monumentalnych kompozycji ściennych. Powstały one między innymi na zamówienie papieża Juliusza II. Na jego zamówienie ozdobił on freskami niewielkie sale w prywatnych apartamentach papieża. Freski, które powstały w Stanza della Segnatura uważane są za jedne z wybitniejszych prac, które stworzył Rafael. Rafael pracował nad nimi przez trzy lata, od roku 1508 do roku 1511. Są wśród nich: „Apoteoza Eucharystii”, „Szkoła Ateńska”, „Sprawiedliwość”.

W pamięci potomnych Rafael zapisał się przede wszystkim jako malarz, autor wspomnianych wcześniej Madonn. Ale dokonał także wielkich czynów jako architekt. Według jego planów wybudowany został rzymski kościół S. Eligio degli Orefici oraz florencki pałac Pandolfini i willa Madama. W roku 1515 otrzymał stanowisko konserwatora znajdujących się w Rzymie zabytków z okresu starożytnego. Po śmierci w 1514 roku Bramantego powierzono mu kierowanie przy pracach w budowanej na nowo Bazylice świętego Piotra w Rzymie. Pracami przy budowie bazyliki kierował do roku 1520.

Spod pędzla Rafaela wyszło nie tylko 50 Madonn i freski w reprezentacyjnych apartamentach papieskich. Malował także portrety zasiadającego na stolicy Piotrowej papieża Leona X. Pomiędzy rokiem 1515 a 1518 namalował obraz „Papież Leon X z nepotami”, w roku 1518 „Papież Leon X z kardynałami Giulio Medici i Luigi Rossi”. Oprócz Madonn namalował także inne obrazy religijne. Wśród nich są malowane od roku 1511 do roku 1514 obrazy „Cud mszy w Bolsano” i „Uwolnienie świętego Piotra”.

W ostatnich latach nastąpiła zmiana stylu w malarstwie Rafaela. Zamiast dzieł pełnych harmonii o klasycznym pięknie zaczął tworzyć obrazy w stylu manierystycznym. Przykładem nowego stylu jest obraz „Przemienienie na górze Tabor”, który malował od roku 1517 do 1520. Z tego ostatniego okresu pochodzi także „Madonna della Rosa”, „Święta Rodzina ze świętą Elżbietą i małym świętym Janem” oraz namalowany w roku 1518 „Autoportret z przyjacielem”. W schyłkowym okresie życia i twórczości miał tak wiele zamówień, że sam wykonywał jedynie projekt, a ostateczną realizacją zlecenia zajmował się jeden z jego uczniów. Artysta zmarł na febrę mając zaledwie 37 lat.