Władysław Podkowiński i jego obrazy.

Władysław Podkowiński urodził się w roku 1866, zmarł w roku 1895. Ten żyjący w XIX wieku rysownik i malarz jest uważany za prekursora impresjonizmu w Polsce oraz za przedstawiciela symbolizmu w polskim malarstwie XIX-wiecznym.

Swoją edukację malarską Władysław Podkowiński rozpoczął w warszawskiej Rządowej Klasie Rysunkowej. W czasie studiów był uczniem Wojciecha Gersona. Następnym etapem, stosunkowo krótkim, w edukacji malarskiej były nauki pobierane w Akademii w Petersburgu. Równie krótko, bo zaledwie rok, spędził w Paryżu. Paryski okres, który trwał od roku 1889 do roku 1890 wpłynął jednak znacząco na przyszłego prekursora impresjonizmu. Jeszcze w latach 1884 – 1889, kiedy pełnił funkcję ilustratora w ukazujących się w Warszawie czasopismach („Kłosy”, „Tygodnik Ilustrowany”, „Wędrowiec”) tworzył w duchu naturalistycznym, w czasie pobytu w Paryżu zbliżył się jednak ku impresjonizmowi. W Paryżu powstały między innymi takie dzieła jak: „Latarnik paryski” i „Zeschnięty słonecznik”. Warszawska publiczność miała okazję zobaczyć te obrazy na wystawie w Salonie Aleksandra Krywułta mieszczącym się w Hotelu Europejskim. Zaprezentowane dzieła nie spotkały się jednak ani z uznaniem krytyki, ani publiczności. Także w tym samym roku powstał cykl akwarel i rysunków „Widoki Ojcowa”. Latem 1891 roku S. Podkowiński wyjeżdża do majątków Chrzęstne i Mokra Wieś. Wakacje spędzone w tych majątkach owocują powstaniem pejzaży: „Mokra Wieś” (obraz ten znany jest także pod tytułem „Nad stawem” oraz „Łubin w słońcu”.

Władysław Podkowiński kojarzony jest szerokiej publiczności przede wszystkim z obrazem „Szał”. Obraz ten powstał w roku 1894. Jest wykonany w technice olejnej, ma wymiary 310 x 270 cm. Obraz znajduje się od roku 1904 w Muzeum Narodowym w Krakowie. Do malowania tego obrazu Podkowiński przystąpił jesienią roku 1893. Już w lutym następnego roku obraz został wystawiony w warszawskiej Zachęcie. Artysta swoje dzieło nazwał „Szał uniesień”. Obraz został bardzo wcześnie zapowiedziany przez warszawskie gazety. Przyciągnął do Zachęty tłumy widzów, ocenia się, że w sumie obraz zobaczyło 12 000 osób. Mocno odmienny w tematyce obraz został entuzjastycznie przyjęty przez krytyków i widzów. Jednak już dwa miesiące po zaprezentowaniu obrazu Warszawę obiegła sensacyjna wiadomość: autor pociął swój obraz i zabrał go z wystawy. Obraz udało się jednak naprawić, co prawda dopiero po śmierci jego autora. Wystawiano go nadal na licznych wystawach, aż w końcu został zakupiony za sumę 1000 rubli przez Feliksa Jasieńskiego. W roku 1904 właściciel przekazał go Muzeum Narodowemu w Krakowie, gdzie znajduje się do dzisiaj.

„Szał uniesień” jest pierwszym polskim obrazem o tematyce erotycznej. Pierwsze szkice do obrazu powstały podczas pobytu artysty w Paryżu. Obraz przedstawia nagą kobietę na stającym dęba karym koniu. Na kolorystykę obrazu składa się zaledwie kilka barw: odcienie czerni, szarości, brązów. Na osłodę artysta dodał trochę żółci i bieli. Kolorystykę obrazu tłumaczy się depresją artysty.