Wolność Wiodąca Lud Na Barykady.
Wolność Wiodąca Lud Na Barykady, obraz pędzla XIX malarza Euegene’a Delacroix, to jedna z najlepiej rozpoznawalnych wizji artystycznych na świecie, w tym także jedno z tych dzieł, które odbiorcy wiążą nierozerwalnie z kulturalnym nurtem późnego romantyzmu. Motywem konstytuującym całą przedstawioną przez artystę scenę jest bowiem walka narodowo-wyzwoleńcza, jednocząca ludzi wyznających te same ideały. Obraz ten wpisał się bardzo silnie w obecną popkulturę, również dlatego, że swego czasu był obecny na francuskich banknotach.
Kontekst polityczny
Obraz powstał jesienią 1830 roku, czyli na krótko po zakończonej sukcesem rewolucji lipcowej, jaka odbyła się w Paryżu w ciągu trzech dni. Był to zryw niepodległościowy, poprzez który mieszkańcy stolicy skutecznie zaprotestowali przeciwko zmianom politycznym, których wizja napawała ich niepokojem. Bowiem po zakończeniu wojen napoleońskich, europejskie mocarstwa, na czele z Rosją, zamierzały przywrócić równowagę sił w Europie, sankcjonując poprzez tak zwane Święte Przymierze zasadę legitymizmu, to znaczy przyznając pełnię należnej władzy rodom królewskim, które w wyniku rozlicznych przewrotów rewolucyjnych zostały odsunięte od tronów. W przypadku Francji oznaczało to, że w zapomnienie miałyby pójść zdobycze Wielkiej Rewolucji Francuskiej, władzę objąłby Karol X przywracając porządki absolutyzmu królewskiego. Bezpośrednim impulsem do wyjścia tłumów na ulice było ogłoszenie ordonansów królewskich, które mocno zmieniały zasady życia publicznego, m.in. zawieszenie wolności prasy, ograniczenie praw wyborczych. Walczący z oddziałami wojska tłum domagał się, by Francja została republiką, jednak z inicjatywy wpływowych mieszczan zmiany polityczne obrały inny kierunek. Zdecydowano uczynić z państwa francuskiego monarchię konstytucyjną, a osobę nowego króla znaleziono w Ludwiku Filipie Orleańskim. W dalszej perspektywie, nowy rodzaj monarchii przetrwał przez osiemnaście lat, jednak rewolucja sprawiła, że jakikolwiek powrót do restauracji Burbonów nie był już nigdy możliwy. Choć sami Francuzi mieli mieszane uczucia względem tego przewrotu, zryw ten był niewątpliwie niezwykle inspirujący dla pozostałych krajów europejskich, które ucierpiały politycznie po wprowadzeniu zasad proklamowanych przez Święte Przymierze. Kolejne powstania wybuchały w Belgii oraz na ziemiach polskich. Tym sposobem także obraz Delacroix nabrał rysów uniwersalnych, choć w jego warstwie przedstawieniowej dominują odniesienia do samej Francji.
Marianna i tłum
Centralną postacią obrazu jest Marianne – personifikacja narodowa, uosobienie Wolności. Zachęcającym, a jednocześnie już triumfalnym gestem wznosi nad głową flagę francuską, motywując tłum do podążania do walki w imię ojczyzny, sama także dzierży w drugiej ręce bagnet. Alegoria ta, przedstawiona według ikonologicznych tradycji jako kobieta ubrana w togę, jako postać związana z Francją ma na głowie czapkę frygijską. W ferworze walki jej szata jest już nieco zniszczona, przez co między innymi obnaża jej górną część tułowia. Wokół niej widać uzbrojonych Paryżan różnego wieku i pochodzenia, na jej drodze zaś leżą już ciała poległych. Postać Marianne odnosi się bezpośrednio do Wielkiej Rewolucji Francuskiej, kiedy to sformułowano ideały, w imię których wypowiedziano władzę dotychczasowym monarchom. Symboliczne podążanie za Wolnością jest więc ujęte jako przywiązanie do tego, co zdołano osiągnąć nie tak dawno temu i zapobieżenie temu, by trud rewolucjonistów ze schyłku XVIII wieku poszedł na marne.