WĘGIEL KAMIENNY. Symbol chemiczny głównego składnika: C. Jest to kopalina pochodzenia organicznego, roślinnego. Polska Norma klasyfikuje wszelkie paliwa stałe wskaźnikami dwucyfrowymi, w których cyfra miejsca dziesiętnego oznacza grupę, zależną od stopnia uwęglenia, tj. procentowej zawartości czystego węgla, cyfra zaś jednostek oznacza typ paliwa, czyli jego miejsce w danej grupie. Węgiel kamienny ujęty jest w tej klasyfikacji według Polskiej Normy dziesięcioma wskaźnikami, które odpowiadają dziesięciu typom węgla. Poszczególne typy różną się między sobą własnościami technologicznymi, a w szczególności: zawartością procentową części lotnych, zdolnością spiekania, ciśnieniem rozprężania oraz parametrami plastometrycznymi, wyznaczanymi metodą Sapożnikowa. Pod wpływem ciepła węgiel mięknie w mniejszym lub większym stopniu, dzięki czemu poszczególne ziarna (bryły) sklejają się z sobą słabiej lub mocniej, czyli wykazują mniejszą lub większą zdolność spiekania. Zdolność tę określa się metodą Rogi i oznacza liczbą Rogi (w skrócie LR). Przy przeróbce chemicznej węgiel poddawany jest prażeniu, przy którym traci stopniowo części lotne; części te rozdmuchują go (rozszerzają) z pewnym ciśnieniem, które nazywa się ciśnieniem rozprężania. Metoda uczonych, Sapożnikowa i Bazylewicza, stasowana jest do badania węgla na zdolność przechodzenia przez stan plastyczny w czasie przeróbki chemicznej (podgrzewania) i pozwala najlepiej ocenić przydatność węgla do celów koksowniczych. Polega ona na tym, że węgiel podgrzewa się pod stałym ciśnieniem raz szybciej, raz wolniej i dokonywa co kilka minut pomiarów. W ten sposób otrzymuje się i notuje dane (parametry), oznaczające wielkość rozkurczu i skurczu węgla oraz grubość warstwy plastycznej powstającej na ziarnie węglowym przy różnych temperaturach. W budownictwie stosuje się jedynie węgiel kamienny energetyczny, a mianowicie typy 31, 32 i 38, wśród których Polska Norma rozróżnia z kolei 6 klas według wartości kalorycznej i zawartości popiołu. Niezależnie od podziału na typy i klasy węgiel kamienny energetyczny dzieli się według wielkości okruchu (urobku) na sortymenty, uwidocznione w cenniku C/Z Węgla z zaznaczeniem ustalonych symbolów. Istnieją dwa rodzaje sortymentów: 1) zasadnicze, nie podlegające już dalszemu rozdziałowi i 2) połączone (mieszane), które można dzielić na sortymenty zasadnicze. Sortymenty składają się z brył, czyli z ziarna, nadziarna i podziarna. Ziarnem nazywa się bryłka węgla (kawałek urobku), będąca przedmiotem sortowania, której wielkość (wymiar, granulacja) przyjęta jest jako podstawa dla danego sortymentu. Wielkość ziarna mierzy się długością boku najmniejszego kwadratowego oczka sita roboczego. Ziarnem właściwym nazywa się zbiór ziaren posiadających wymiany określone granicami od — do dla danego sortymentu, wyłączając nadziarno i podziarno. Nadziarnem jest zbiór ziaren o wymiarach przekraczających górną granicę ziarna właściwego, podziarnem — zbiór o wymiarach mniejszych od dolnej granicy wymiaru ziarna właściwego.